Blijvende zorg
De Nationale Ombudsman concludeert opnieuw dat het huidige zorgsysteem nog steeds niet goed aansluit bij de realiteit van burgers. De complexiteit, het gebrek aan samenwerking en regie, en de wanhoop van burgers daarover zijn nog aan de orde van de dag. Mensen missen een duidelijk aanspreekpunt waar zij met hun zorgvragen terechtkunnen. Zij missen medewerkers die zich in hun wereld inleven en ‘achter de schermen’ naar oplossingen zoeken, eventueel buiten de kaders om.
Helaas wees niemand hen op het bestaan van een cliëntondersteuner; een onafhankelijk iemand die het complexe systeem in begrijpelijke taal omzet en waar nodig bemiddelt tussen burger en verschillende (overheids)instanties. Juist voor mensen met een langdurige en domein overstijgende zorgvraag is deze ondersteuning van groot belang.
Nationale Ombudsman (17 september 2020)
Het Steun- en Informatiepunt GGZ biedt onafhankelijke gespecialiseerde ondersteuning aan mensen met een psychische kwetsbaarheid en zijn goed bekend met cliënten met een migratieachtergrond.
De inwoners die onze ondersteuning inschakelen ondervinden bij complexe situaties drempels in de communicatie met reguliere hulpverleners en/of ondersteuners. Er is sprake van vooroordelen en wantrouwen hetgeen het oplossen van complexe problemen bemoeilijkt.
De primaire ondersteuningsvragen van onze cliënten zijn nagenoeg allemaal complex tot zeer complex. Vaak leven zij in een chronisch stressvolle omstandigheden. Bij 80% van de ondersteuningsvragen zijn er problemen op gemiddeld 5 leefgebieden en bij 20% meer dan 5 leefgebieden. De primaire ondersteuningsvraag, de vraag waarmee men bij ons binnenkomt, ligt vooral op het terrein van praktisch en mentaal functioneren en financiële problemen. Beïnvloedende factoren, veelal gerelateerde problemen, hebben te maken met psychische problemen, een migratieachtergrond en huisvestingsvraagstukken.
Door veel negatieve ervaringen is het vertrouwen in instanties bij een bepaalde groep inwoners helaas minimaal. Onze gereguleerde samenleving is complex, mensen weten de weg niet. Wij helpen onze cliënten hun weg te vinden binnen de zorg of bij de verschillende loketten van de gemeente. Wij begeleiden hen zodat zij hun hulpvraag inzichtelijk krijgen en de problemen die als een kluwen worden ervaren, te ontrafelen. Zo wordt de problematiek overzichtelijk en behapbaar en wordt zelfregie weer mogelijk.
Onze einddoelen zijn zoveel als mogelijk gericht op zelfregie. Met onze steun leren de cliënten en hun naasten om zelfstandig de hobbels in het leven te nemen en meer grip te krijgen op hun problematiek en op hun eigen leven.
We stimuleren wederkerigheid in ons streven naar een ervaren sociale verbondenheid. Daarom werken we naast onze professionele cliëntondersteuners, ook met ervaringsdeskundigen. Ervaringsdeskundigen ondersteunen de cliënten op een heel natuurlijke en laagdrempelige manier. De herkenning is groot omdat beiden een ontwrichtende ervaringen hebben, waarbij de ervaringsdeskundige óók perspectief kan bieden op herstel.
De ervaringsdeskundige is vooral in staat om te luisteren naar iemands ervaringen zonder meteen in de oplossingsmodus te schieten. Het is een maatje die als het moeilijk is even meeloopt in het leven. Cliënten voelen op deze manier dat zij er niet alleen voor staan, dat er mensen zijn die hen helpen en de weg weten. Wij hebben geen wachtlijsten en zijn in staat om de tijd te nemen die nodig is om een casus tot een goed einde te brengen.
Iedereen die zich aanmeldt krijgt zo spoedig mogelijk een uitgebreid kennismakingsgesprek. Samen met de cliënt maken we een overzicht waar de ondersteuningsvraag mee samenhangt. Wij prioriteren de belangrijkste knelpunten, inventariseren welke andere instanties betrokken zijn en ondersteunen de onderlinge dialoog. Er wordt gekeken wie vanuit de eigen omgeving de cliënt kan ondersteunen en/of dat ondersteuning van een ervaringsdeskundige behulpzaam is.
Kern van onze ondersteuning is te zorgen dat de cliënt in staat is zelf de regie te behouden. Om dit te bewerkstelligen geven wij informatie, ondersteunen wij gesprekken met andere organisaties, controleren op rechten en plichten en hebben daarbij oog voor de kwetsbare positie van de cliënt in de samenleving. Deze trajecten bestrijken veelal meerdere maanden. Daarbij hebben wij ook een brede toolbox met extra ondersteuning zoals bijvoorbeeld de cursus Gezonde Taal en diverse herstelactiviteiten.
Het mooie aan mijn werk, is het als herstelcoach mogen helpen van mensen. Omdat ik dan mag meegaan op een reis met mensen, om ze ergens verder te brengen. En dat is trouwens meestal niet zo’n weg die geweldig verloopt, daar zitten hobbels in en zijtakken en terugval… En dat hoort er allemaal bij. Alleen al het zijn voor iemand, is al bijna het beste wat je kunt doen. Op het moment dat je echt een band opbouwt, dan kun je iemand ook het vertrouwen geven. Dat vertrouwen in zichzelf moeten ze gaan voelen.
Martin Buizer, ervaringsdeskundige
